تقابل نفت و انرژی های سبز
گروههای انرژی برای توقف فعالیت سوختهای فسیلی تحت فشار بیسابقهای هستند. تاثیرگذارترین نهاد انرژی گفته است که برای پاسخگویی به تقاضای آتی به فعالیتهای اکتشافی بیشتری نیاز نیست. با این حال، غولهای نفتی همچنان در حال شکار چاههای نفت و گاز کشف نشده در مناطق دوردست هستند. ماه گذشته کمپانی Shell با همکاری شرکت Qatar Petroleum کیلومترها دور از ساحل با غرق کردن یک لوله تا عمق ۲۵۰۰ متری زیر آب، اولین چاه نفتی را در نامیبیا حفر کرد. چند هفته بعد در آن طرف قاره، شرکت Eni اولین چاه دریایی را در هشت سال گذشته در کنیا حفر کرد.
اهمیت اکتشافات
با سقوط قیمت نفت در ابتدای همهگیری کرونا، درست در زمان افزایش فشارها بر شرکتهای نفتی برای توقف تولید هیدروکربن، غولهای نفتی بودجه اکتشافات را کاهش دادند. بر اساس تحقیقات شرکت Bernstein، هزینه اکتشافات هفت شرکت بزرگ نفتی در سال ۲۰۲۰ معادل ۹ درصد مخارج سرمایهای بود، در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۴ برابر با ۱۸ درصد بود.
با این حال، روند بهبود قیمت نفت قدرتمند بوده و برای اولین بار از سال ۲۰۱۴ قیمت هر بشکه نفت به بیش از ۹۰ دلار رسیده است. به علاوه، علیرغم پایین بودن سرمایه گذاری کل، روند اکتشافات همچنان ادامه دارد. اندرو لاتام، معاون بخش اکتشاف در شرکت مشاوره Wood Mackenzie می گوید: «شرکتهای بزرگ همچنان در حال انجام عملیات اکتشاف هستند و کمتر از قبل در این باره صحبت میکنند. باید متخصص این حوزه باشید تا به چنین مسائلی واقف شوید؛ آنها درباره این موضوعات صحبت نمیکنند.»
گزارش Wood Mackenzie نشان میدهد که سال گذشته ۷۹۸ عملیات حفاری با هدف اکتشاف و ارزیابی انجام شده که تقریباً برابر با تعداد حفاریها در سال ۲۰۲۰ است. اما این رقم کمتر از تعداد ۱۲۵۶ حفر در سال ۲۰۱۹ است. لاتام علت اصلی این کاهش را به همهگیری ربط میدهد و انتظار دارد که فعالیتها در سال جاری افزایش یابد. بخش اکتشاف برای سالها قلب تپنده شرکتهای نفتی بود. موفقترین مدیران شرکتهای نفتی مفتخر بودند که قادر به کشف نفت در سختترین مکانها هستند. تحلیلگران نیز شرکتها را بر اساس ظرفیتشان در جابجایی بشکههای نفتی مستخرج از زمین قضاوت میکردند. افزایش فشارها بر شرکتهای نفتی برای کاهش میزان تولید و حرکت به سمت انرژیهای پاک محاسبات را عوض کرده است.
علیرغم افزایش فشارها برای انتقال به انرژیهای سبز، غریزه شکار غولهای بزرگ نفتی همچنان تیز است
هدف کربن-صفر
آژانس بینالمللی انرژی در ماه مِه گذشته اعلام کرد که میزان کاهش مصرف نفت و گاز مورد نیاز برای دستیابی به هدف انتشار کربن صفر تا سال ۲۰۵۰ بدین معناست که به میدانهای عملیاتی جدید نیازی نیست. این پیش بینی در میان شرکتهای صنعت نفت پخش شد و برخی فعالان خواهان توقف کامل فرایند اکتشاف شدند.
تمام شرکتهای بزرگ از جمله BP, Chevron, Eni, ExxonMobil, Shell, TotalEnergies, ConcoPhilips متعهد شدند که انتشار کربن را تا سال ۲۰۵۰ به صفر برسانند. دستیابی به این اهداف مستلزم کاهش شدید در میزان تولید است. اما ادامه فعالیتهای اکتشافی، به ویژه در کشورهایی چون نامیبیا که هیچ تاریخی در تولید نفت و زیرساختهای نفتی ندارند نشان میدهد که شرکتها پیش بینی یک موج تقاضای قوی را برای دهههای آتی دارند.
لاتام تخمین میزند که چاههای اکتشافی مشابه در صورتی که موفق باشند حدود ۶ سال طول می کشد تا به تولید برسند. این فرایند توسط توسعه دهندگانی پیش میرود که تمایل به جبران هزینهها را تا میانه سالهای ۲۰۳۰ ندارند. لاتام می گوید: «این فرایند به شما نشان میدهد که مشارکت کنندگان چه فکری درباره روند میانمدت و بلندمدت تقاضای نفت و گاز دارند».
روند تقاضای نفت
بر اساس اغلب پیش بینیها، افزایش مصرف نفت حداقل تا میانه دهه کنونی ادامه خواهد یافت. سازمان اوپک معتقد است که پیش از به ثبات رسیدن روند، میزان تقاضا میتواند ۱۰ درصد دیگر افزایش یابد و تا سال ۲۰۴۰ به حدود ۱۰۹ میلیون بشکه در روز برسد. کمپانی Shell گفته است که برای حفظ سطح تولید کنونی باید میدانهای نفتی جدیدی کشف کند. با این حال شرکت Shell مطابق با هدف حرکت به سمت گونههای پاک انرژی، میزان خروجی را ۱ الی ۲ درصد در سال کاهش می دهد.
این گروه اذعان می کند که تا سال ۲۰۲۵ به فرایند اکتشافی خود در مناطق بکر ادامه میدهد. کمپانی Shell میگوید پروژه نامیبیا برای دستابی به اهداف مدنظر در خصوص چاههای نفتی ادامه پیدا کرد. شرکت از ارائه اطلاعات بیشتر امتناع کرد. شرکت Eni در ماه سپتامبر سال گذشته ۲ میلیارد بشکه نفت و حداقل ۱.۸ تریلیون متر مکعب گاز در خارج از سواحل ساحل عاج کشف کرد. این مهمترین عملیات اکتشافی در آن سال بود. شرکت Eni اذعان میکند که همچنان به روند اکتشاف نیاز است تا اُفت میزان تولید میدانهای عملیاتی کنونی جبران شود.
افزایش قیمت نفت و گاز نمونه بارز زمانی است که میزان عرضه مطابق میزان تقاضا نباشد.
شرکت BP میگوید که برای اکتشاف به کشور دیگری وارد نمیشود. با این حال این شرکت به تلاش برای دستیابی به نفت و گاز در مناطق اصلی خود ادامه خواهد داد. دلیلی که مدیران نفتی در دفاع از پروژههای جدید میآورند این است که با مسنتر شدن چاههای نفتی، استخراج نفتِ خام باقی مانده سختتر میشود و با انتشار کربن بیشتری همراه است. طبق ادله آنها، توسعه گونه مناسب ذخایر جدید برای محیط زیست بهتر است تا تداوم روند استخراج از دارایی های قدیمی.
یک ساختار کاملا جدید در نظام انرژی جهانی در حال شکلگیری است
در سال ۲۰۲۲ یک شوک انرژی در اروپا و بخش بزرگی از جهان، بر آتش تورم دمیده و خطر وقوع رکود اقتصادی را محتمل تر می کند.
تقابل گاز و نفت
بسیاری از شرکتهای نفتی نیز شرط بندی کردهاند که تقاضای گاز بیشتر از نفت خواهد بود. این شرکتها برروی مناطقی متمرکز هستند که هردو محصول را باهم دارد. مناطقی مانند مصر که ماه گذشته شرکت های BP و Eni، لیسانس اکتشافهای جدید را در این منطقه منعقد کردند. Wood Mackenzie نشان میدهد که حدود ۶۰ درصد از تمام اکتشافات سال گذشته متعلق به گاز بوده است. اوسوالد کلینت، تحلیلگر Bernstein، می گوید: «میل و رغبت برای گاز طبیعی میان این شرکتها قدرتمند خواهد بود».
آتیشا ماهاجان از شرکت Rystad Energy میگوید: «شرکتهای بزرگ سختتر دست به انتخاب میزنند و در فرایندهای اخذ لیسانس کمتری شرکت میکنند. اما اگر که شانس بالایی برای موفقیت وجود داشته باشد همچنان به روند حفر چاههای جدید ادامه میدهند». او همزمان با تاکید بر اعلامیه ماه گذشته شرکت Shell در خصوص کشف یک چاه جدید در خلیج مکزیک، می گوید: «شرکتها در تلاش هستند تا بدون توجه به قدمت مناطق، موقعیتهایی را حفر کنند که در رتبه بالاتری قرار دارند».
Wood Mackenzie در گزارشی نشان میدهد که هفت غول بزرگ نفتی در سال گذشته از اکتشافات Shell و Eni شادمان شدند و به روند اکتشاف ادامه دادند. آن ها منابع جدیدی را کشف کردند که معادل حدود ۴.۷ میلیارد بشکه نفت بود. به بیان دیگر این رقم معادل ۴۰ درصد از کشفیات است. لاتام میگوید که او هیچ نشانه ای از نگرانی در مدیران نفتی ندیده است که اگر میزان مصرف کاهش یابد و منابع در زمین بماند، هزینه های اکتشاف به هدر می رود.
او میگوید: «آنچه که من اکنون بیشتر میشنوم این است که شرکتها بیشتر به موفقیتهای رقبای خود نگاه میکنند و آرزو میکنند که ای کاش آنها هم در این موفقیتها شریک بودند».
ترجمه از نشریه Financial Times
عنوان اصلی مقاله: Big Oil’s hunting instinct stays sharp, despite growing pressure to go green
تاریخ انتشار: ۲۸ ژانویه ۲۰۲۲
نویسنده: Tom Wilson
بیشتر بخوانید:
کامودیتی ها در سال ۲۰۲۲: پنج مضمونی که در صدر عناوین خبری خواهند بود
دیدگاهتان را بنویسید