ایلان ماسک

مقدمه

ایلان ماسک یک کارآفرین ^[1] است که به عنوان مدیر ارشد اجرایی شرکت خودروسازی الکتریکی تسلا (TSLA) ^[2] و شرکت خصوصی فضایی اسپیس ایکس ^[3] به شهرت جهانی دست یافته است.

ماسک، سرمایه‌گذار اولیه در چندین شرکت فناوری بود و در اکتبر 2022، قراردادی خصوصی را برای تصاحب شرکت ایکس (توییتر سابق) ^[4] تکمیل کرد.

موفقیت و سبک شخصی وی باعث مقایسه شدن او با دیگر افراد سرشناس تاریخ ایالات متحده شامل استیو جابز، هاوارد هیوز و هنری فورد شده است. او در سال 2021 با پشت سر گذاشتن جف بزوس ^[5]، بنیانگذار آمازون ثروتمندترین فرد جهان شد. تا تاریخ سپتامبر 2023 (زمان انتشار این مقاله) ماسک همچنان ثروتمندترین فرد در جهان است.

بیاید به طور خلاصه به زندگی مردی که به اوج دنیای کسب‌وکار رسیده است نگاه کنیم.

نکات کلیدی

1- ایلان ماسک، مدیر اجرایی کاریزماتیک خودروساز الکتریکی تسلا و اسپس ایکس، تولیدکننده موشک، است.
2- ماسک در اکتبر 2022، پس از یک روند رقابتی، قراردادی را برای خرید شرکت مالک X (توییتر سابق) تکمیل کرد و مالک شرکت رسانه‌های اجتماعی شد.
3- ماسک که در آفریقای جنوبی به دنیا آمده و بزرگ شده است، قبل از نقل مکان به ایالات متحده مدتی در کانادا زندگی کرده است.
4- ماسک در دانشگاه پنسیلوانیا در رشته فیزیک تحصیل کرده است و به عنوان یک کارآفرین حوزه فناوری با موفقیت‌های اولیه‌ای مانند Zip2 و X.com شروع به كار کرد. در ادامه شرکت او با شرکتی ادغام شد که PayPal ^[6] را شکل دادند.
5- ماسک گهگاهی رفتارهای غیرعادی از خود نشان داده است. به گفته ماسک، او سندرم آسپرگر ^[7] دارد.

سنین جوانی و تحصیلات

ایلان ریو ماسک بزرگترین فرزند خانواده ماسک از میان سه فرزند، در سال 1971 در پرتوریا آفریقای جنوبی به دنیا آمد. پدرش یک مهندس آفریقای جنوبی و مادرش یک مدل و متخصص تغذیه کانادایی بود.

پس از طلاق والدینش در سال 1980، ماسک عمدتاً با پدرش زندگی کرد. او بعداً به پدرش لقب «انسانی وحشتناک را داد … تقریباً هر کار بدی که فکرش را بکنید، او انجام داده است.»

«من تربیت وحشتناکی داشتم و در بزرگ شدن با مشکلات زیادی روبرو شدم» ماسک در ادامه افزود: یکی از مسائلی که درباره بچه‌هایم نگران هستم این است که آن‌ها به اندازه کافی با ناملایمات مواجه نمی‌شوند.

آزار و اذیت در کودکی

ماسک یک سال زودتر از سن رفتن به مدرسه، تحصیل را در مدرسه ابتدایی خصوصی انگلیسی زبان واترکلوف هاوس آغاز کرد و بعداً از دبیرستان پسرانه پرتوریا فارغ التحصیل شد. او که خود را کتاب‌خوان توصیف کرده است، دوستان اندکی از آن مقاطع دارد.

ماسک درباره آن دوران گفته است: آن‌ها از بهترین دوستم (كه جنجال‌آفرین بود) خواسته بودند تا مرا از مخفیگاهم بیرون بکشد تا بتوانند مرا کتک بزنند. ماسک گفت: آن دوست به من صدمه زد. به دلایلی، آن‌ها تصمیم گرفتند که، من آن بهانه‌ای هستم که نیاز دارند و بی‌وقفه دنبال من بودند. این چیزی است که در سنین رشد برایم سخت بود و چند سال طول كشيد. توسط گروه‌هایی در مدرسه تعقیب می‌شدم که سعی می‌کردند من را کتک بزنند، سپس به خانه می‌آمدم و آنجا هم وحشتناک بود.

دستاوردهای اولیه

فناوری به راه فراری برای ماسک تبدیل شد. در 10 سالگی با برنامه‌نویسی با استفاده از Commodore VIC-20 که یک کامپیوتر خانگی اولیه و نسبتا ارزان بود آشنا شد. چندی نگذشت که ماسک برای ساخت Blastar، یک بازی ویدیویی به سبک مهاجمان فضایی، مهارت کافی پیدا کرد. او کد نوشته شده بازی به زبان BASIC را به یک مجله PC به قیمت 500 دلار فروخت.

ماسک و برادرش در یکی از اتفاقات دوران کودکی خود قصد داشتند یک مغازه بازی‌های ویدیویی آرکید در نزدیکی مدرسه خود باز کنند. والدین آن‌ها این طرح را خنثی کردند.

بیشتر بخوانید:‌ پورتفوی سرمایه گذاری های ایلان ماسک در سال ۲۰۲۵

دوران کالج

ماسک در 17 سالگی به کانادا نقل مکان کرد و بعداً از طریق مادرش تابعیت کانادا را دریافت کرد.
پس از مهاجرت به کانادا، ماسک در دانشگاه کوئینز در کینگستون آنتاریو ثبت نام کرد. در آنجا بود که با جاستین ویلسون، نویسنده ای مشتاق آشنا شد. آن‌ها با هم ازدواج کردند و قبل از طلاق در سال 2008 صاحب پنج پسر، یک دوقلو و یک سه‌قلو شدند.

آیا آماده‌اید ذهنیت بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران دنیا را بشناسید و نقشه راه ثروت‌تان را ترسیم کنید؟
با شرکت در دوره «ثروت‌آفرینی» کلینیک اقتصاد به راهکارهای ایجاد ثروت پایدار دست پیدا کنید!

ورود به ایالات متحده

ماسک پس از دو سال تحصیل در دانشگاه کوئینز به دانشگاه پنسیلوانیا انتقالی گرفت و دو رشته اصلی را انتخاب کرد. اما در آنجا زمان وی تماما به کار و بازی اختصاص نداشت. او با یکی از دانشجویان یک خانه 10 خوابه خرید که به عنوان یک کلوپ شبانه از آن استفاده می‌کردند.

ماسک با مدرک لیسانس در رشته فیزیک و همچنین لیسانس هنر در اقتصاد (اقتصاد هنر) از مدرسه وارتون فارغ التحصیل شد. این دو رشته، حرفه‌های پیش‌بینی‌شده برای ماسک بود، اما این فیزیک بود که عمیق‌ترین تأثیر را بر او گذاشت.

او بعدها گفت: (فیزیک) چارچوب خوبی برای تفکر است. اجزا را به بنیان‌های اصلی خود می‌شکند و از آن‌جا به نتیجه می‌رساند.

دستاوردهای قابل توجه

ماسک 24 ساله بود که برای ادامه تحصیل در مقطع دکترای رشته فیزیک کاربردی دانشگاه استنفورد به کالیفرنیا رفت. اما، با رشد انفجاری اینترنت و رونق سیلیکون ولی، ماسک که چشم‌اندازهای کارآفرینانه در سر داشت، فقط پس از دو روز از ثبت نام، برنامه دکترا را ترک کرد.

X.com

در سال 1995، با برادر کوچکترش کیمبال و سرمایه 15,000 دلار Zip2 را راه‌اندازی کرد، یک شرکت نرم‌افزار شبکه وب که به روزنامه‌ها کمک می‌کرد تا راهنمای شهری آنلاین تهیه کنند.

در سال 1999، Zip2 توسط شرکت کامپك به مبلغ 341 میلیون دلار خریداری شد. ماسک از پول خرید Zip2 برای راه‌اندازی X.com استفاده کرد، یک سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری مالی ^[8] قبل از اینکه این اصطلاح فراگیر شود.

X.com با یک شرکت انتقال پول به نام كانفينيتی ادغام شد و شرکت ادغامی به نام PayPal شناخته شد.
قبل از اینکه eBay (EBAY) پی‌پل را به قیمت 1.5 میلیارد دلار بخرد، پیتر تیل ماسک را از سمت مدیرعاملی پی‌پل برکنار کرد، اما ماسک همچنان از طریق 11.7 درصد از سهام PayPal خود از این خرید سود برد. ماسک در مصاحبه‌ای در سال 2018 گفت: درآمد من از PayPal پس از کسر مالیات حدود 180 میلیون دلار بود. 100 میلیون دلار از آن به SpaceX، مبلغ 70 (میلیون) دلار به تسلا و 10 (میلیون) دلار به SolarCity اختصاص یافت. و من به معنای واقعی کلمه مجبور شدم برای اجاره پول قرض کنم.

نکته مهم

در سال 2017، ماسک نام دامنه X.com را به دلیل ارزش احساسی که برایش داشت از PayPal خریداری کرد.

تسلا

ماسک ماجراجویی در خودروهای الکتریکی را به‌عنوان یک سرمایه‌گذار اولیه در سال 2004 شروع کرد. در نهایت با مبلغی حدود 6.3 میلیون دلار مشارکت را آغاز کرد و به تیم شامل مهندس مارتین ابرهارد پیوست تا به اداره شرکتی که در آن زمان به نام تسلا موتورز معروف بود کمک کند. پس از یک سری اختلافات، ابرهارد در سال 2007 برکنار شد و یک مدیرعامل موقت استخدام شد تا اینکه ماسک کنترل شرکت را به عنوان مدیرعامل و معمار محصول به دست گرفت. تحت نظارت او، تسلا باارزش‌ترین خودروساز جهان شده است.

علاوه بر تولید وسایل نقلیه الکتریکی، تسلا به لطف خرید SolarCity، حضوری قوی در فضای انرژی خورشیدی دارد. این شرکت در حال حاضر دو باتری خورشیدی قابل شارژ تولید می‌کند. پاوروال (Powerwall) که کوچک‌تر است برای برق پشتیبان خانگی و استفاده خارج از شبکه توسعه یافته است، در حالی که پاورپک (Powerpack) که بزرگتر است برای استفاده در شبکه برق یا استفاده تجاری در نظر گرفته شده است.

اسپیس ایکس

ماسک بیشتر درآمد حاصل از سهام PayPal خود را برای تأسیس شرکت فناوری‌های اکتشاف فضایی، توسعه‌دهنده موشک که معمولاً به نام SpaceX شناخته می‌شود، استفاده کرد. ماسک به حساب خودش ۱۰۰ میلیون دلار برای تأسیس اسپیس ایکس در سال ۲۰۰۲ هزینه کرد.

تحت رهبری ماسک، اسپیس ایکس چندین قرارداد مهم با اداره کل هوانوردی و فضا ایالات متحده (ناسا) و نیروی هوایی ایالات متحده برای طراحی موشک‌های پرتاب فضایی منعقد کرد. ماسک برنامه‌هایی را برای فرستادن یک فضانورد به مریخ تا سال ۲۰۲۵ در تلاشی مشترک با ناسا اعلان عمومی کرده است.

X Corp

این شرکت در مارچ 2006 توسط جک دورسی، نوح گلس، بیز استون و ایوان ویلیامز بنیان‌گذاشته شد. شرکتی که ابتدا خصوصی بود و در نوامبر سال 2013 با جمع‌آوری پول 1.8 میلیارد دلار از عرضه در دسترس عموم قرار گرفت.

ماسک در سال 2009 به وبسایت توییتر ملحق شد. ایلان ماسک در آپریل 2022 با یک پوستر عمومی در شبکه پیام‌رسانی سهم 9.2 درصدی خود را افشا کرد. شرکت توییتر با پیشنهاد یک کرسی در هیئت‌مدیره که چند روز بعد از پذیرش توسط ماسک رد شد به این افشاگری ایلان ماسک پاسخ داد. سپس ماسک با ارسال یک نامه به هیئت‌مدیره (استراتژی ادغام و تملیک تهاجمی به نام بغل خرسی یا Bear Hug)، پیشنهاد خرید شرکت به قیمت 54.20 دلار به ازای هر سهم را داد.

هیئت‌مدیره توییتر با اتخاذ راهبرد دفاعی در برابر خرید شرکت (استراتژی قرص سمی یا Poison Pill برای مقابله با تملیک تهاجمی شرکت) قصد ناامید کردن ماسک از تصاحب سهم بیشتر را داشت، اما در نهایت پیشنهاد 46.5 میلیارد دلاری ماسک را که در بخش تعهدات تامین مالی اسناد مالی که افشا کرده بود را پذیرفتند.

در جولای 2022، ماسک با این استدلال که توییتر اطلاعات مشخصی درباره حساب‌های جعلی ارائه نکرده است، تلاش کرد این معامله را لغو کند. شرکت توییتر از ماسک برای الزام به تکمیل قرارداد شکایت کرد.

پس از ماه‌ها کشمکش قانونی، طرح اين میلیاردر برای خرید پلتفرم رسانه‌های اجتماعی محقق شد و ماسک کنترل توییتر را در 28 اکتبر 2022 به دست گرفت. این شرکت در سال بعد به X Corp تغییر نام داد.

رفتارهای غیرعادی ایلان ماسک

در تاریخ 7 سپتامبر 2018، ماسک در طی یک مصاحبه فیلمبرداری شده برای یک پادکست به مصرف شاهدانه پرداخت.

فقط یک ماه قبل، ماسک یک توییت جنجالي منتشر کرد، او مدعی شد که در نظر دارد تسلا را خصوصی کند و بودجه مورد نیاز برای این کار را تامین کرده است. ماسک متعاقباً شکایتي كه کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) در آن ادعا می‌کرد كه او آگاهانه سرمایه‌گذاران را با این توییت گمراه کرده است را با پرداخت 20 میلیون دلار جریمه به همراه جریمه‌ای مشابه برای تسلا حل و فصل کرد. همچنین ماسک موافقت کرد که وکلای تسلا قبل از ارسال توییت‌هایی با اطلاعات مرتبط با شرکت آن‌ها را تایید کنند.

در مارس 2022، ماسک یک درخواست قضایی برای برگرداندن حکم رضایت ناشی از آن پرونده ارائه کرد. ماسک در آوریل 2022 طی یک سخنرانی زنده در TED، قانون‌گذاران SEC درباره این پرونده را «حرامزاده» خواند.

نکته سریع

ماسک در طول حضور خود در برنامه تلویزیونی Saturday Night Live (SNL) در 8 می 2021 فاش کرد که به سندرم آسپرگر، یک اختلال در طیف اوتیسم، مبتلا است. وی گفت: من در واقع امشب به عنوان اولین کسی که با داشتن سندروم آسپرگر میزبان SNL است، تاریخ می‌سازم. یا حداقل به‌عنوان اولین کسی که به داشتن آن اعتراف می‌کند. ماسک در ادامه افزود و توضیح داد: شرایط رشد اعصاب چگونه خود را نشان می‌دهد؟ من همیشه در نحوه صحبتم لحن یا تنوع زیادی ندارم، درحالی‌که به من گفته می‌شود برای ساخت کمدی عالی هستند.

سوالات متداول

آيا ایلان ماسک ازدواج کرده است؟

ایلان ماسک سه بار طلاق گرفته است، دو بار از همسر دومش تالولا رایلی طلاق گرفته است. از سال 2018 تا 2022، او با خواننده و ترانه سرای کانادایی، کلر الیز بوچر، معروف به گریمز که با وی در سال 2020 و در سال 2022 صاحب یک پسر و یک دختر شدند در رابطه بوده است. همچنان آن‌ها از بهترین دوستان هم هستند. او همچنین پنج پسر از ازدواج اول خود با جاستین ماسک دارد.

ثروت ایلان ماسک چقدر است؟

دارایی خالص ایلان ماسک تا سپتامبر 2023، 243 میلیارد دلار تخمین زده شده بود که او را به ثروتمندترین انسان روی زمین تبدیل می‌کند.

آیا ایلان ماسک در خانواده ثروتمندی به دنیا آمده است؟

نه، ایلان ماسک در خانواده ای متوسط به دنیا آمد. در سال 1995، زمانی که او X.com را تاسیس کرد، طبق گزارش‌ها بیش از 100,000 دلار وام دانشجویی بدهکار بود و برای پرداخت اجاره مشکل داشت.

ایلان ماسک در تسلا چه کاری انجام می‌دهد؟

نام ایلان ماسک رسماً به عنوان هم‌بنیانگذار و مدیر ارشد اجرایی تسلا در وب سایت این شرکت فهرست شده است. در یک پرونده اوراق بهادار در سال 2021، این شرکت عنوان اضافی ماسک را با نام “پادشاه فناوری تسلا” فاش کرد.

ایلان ماسک صاحب چه شرکت‌هایی است؟

ایلان ماسک یک سهامدار بزرگ در چندین شرکت شامل تسلا، اسپیس ایکس، شرکت بورینگ، نورالینک و ایکس (توییتر سابق) است.

جمع بندی

علایق اولیه ماسک به فلسفه، داستان‌های علمی تخیلی و رمان‌های فانتزی در ایده‌آل‌گرایی و توجه او به پیشرفت بشر در مسیر کسب‌وکار او بازتاب یافته است. او در زمینه‌هایی شامل انتقال به منابع انرژی تجدیدپذیر، اکتشاف فضا و اینترنت کار می‌کند که آن‌ها را برای آینده بشریت، حیاتی تشخیص داده است.

ماسک با وجود خطاهای اجتناب‌ناپذیر، منتقدان را به چالش کشیده، صنایع را برهم زده (عامل تخریب خلاق [14] در صنایع بوده است) و بیشترین درآمدی که یک نفر می‌توانست داشته باشد را از PayPal، Tesla Motors، SolarCity و SpaceX که همگی از تغییردهندگان صنایع خود بوده‌اند به دست آورده است.