چرا تورم در ایران کنترل نمی‌شود؟
بررسی ریشه‌ها و دلایل کنترل نشدن تورم در ایران
ریشه‌های تورم در ایران
دکتر علی سعدوندی استاد اقتصاد کلان و مدیریت ریسک مالی در گفت‌وگو با پایگاه تحلیلی و خبری رشد و توسعه اظهار کرد: تورم چند ریشه دارد.اما ریشه اصلی یا به عبارت بهتر دلیل فوری تورم در ایران این است که مقدار پول در جامعه به سرعت در حال رشد است و هر زمان مردم از این موضوع اطلاع پیدا کنند که ارزش پول آنها در حال کاهش است، طبیعی است که تورم ایجاد شود. یعنی همزمانی انتظارات تورمی [1] و رشد بالای نقدینگی موجب تورم میشود.
بیشتر بخوانید: آموزش فارکس
ریشه اصلی تورم در ایران
وی با بیان اینکه برای جلوگیری از تورم باید به هردوی این مسائل توجه شود، تصریح کرد: با این حال مسئله‌ای که بیشتر معضل ایجاد می‌کند، رشد نقدینگی است، به‌طوری که می‌توان به طور موقت با تثبیت و کنترل نرخ ارز انتظارات تورمی را کاهش داد و تورم را برای چند سال کنترل کرد، اما بعد از چند سال فنر ارزی آزاد میشود و تورم با شدت بیشتر جهش پیدا می‌کند که این روند از سال ۱۳۵۰ تا امروز ادامه دارد. بنابراین برای کنترل تورم به صورت ریشه‌ای باید از رشد سرسام‌آور نقدینگی جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید: آموزش بورس
برای آشنایی با مفاهیم تورم، تولید ناخالص داخلی (GDP)، اشتغال و نرخ بیکاری، منحنی فیلیپس، مدل ماندل-فلیمینگ، رژیم‌های نرخ بهره، بدهی دولت و کسری بودجه با کلیک روی دکمه زیر از ۱۰% تخفیف بیشتر برای ثبت‌نام استفاده کنید.
دلایل رشد نقدینگی
این اقتصاددان در توضیح دلایل رشد نقدینگی نیز گفت: دلیل اول رشد نقدینگی، کسری بودجه [2] دولت است که ممکن است به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از منابع بانک مرکزی تامین شود. روش مستقیم به این شکل است که دولت نفت می‌فروشد و پول آن به حساب بانک مرکزی در خارج از کشور منتقل میشود و به بهانه فروش نفت، پایه پولی افزایش پیدا می‌کند و دست بانک‌های تجاری در ایجاد نقدینگی و خلق پول باز میشود. در روش غیر مستقیم دولت از بانک‌های تجاری پول قرض می‌کند یا تعهدات خود را به پیمانکاران و شرکت‌های تامین اجتماعی انجام نمی‌دهد که در نهایت به معوقات مستقیم و غیرمستقیم دولتی می‌انجامد و باعث اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی و نهایتا تورم میشود. بنابراین دلیل عمده تورم بی‌انضباطی بودجه‌ای دولت است.
بیشتر بخوانید: آموزش اقتصاد
وی افزود: نکته دیگر این است که اگر بانک ها به بخش خصوصی مرتبط با بانک تسهیلاتی بدهد که به معوقات تبدیل شود، مجددا باعث افزایش نقدینگی و رشد پول و نهایتا تورم خواهد شد. بنابراین ریشه تورم در یک عبارت یعنی «معوقات بانکی از سوی دولت و بخش خصوصی» خلاصه میشود.
بیشتر بخوانید: روش های سرمایه گذاری
شیوه نادرست تامین کسری بودجه
به گفته این کارشناس اقتصادی از ۵۰ سال گذشته روش دولت برای تامین کسری بودجه این است که مازاد بودجه ارزی را صرف تامین کسری بودجه ریالی می‌کند. به این صورت که ارز می‌فروشد، در حساب خارجی نگه می‌دارد و در داخل کشور معادل آن پایه پولی اضافه می‌کند. این در حالی است که سایر کشورها طی ۵۰ سال اخیر متوجه شدند این مسئله تورم‌زا است و تقریبا بیش از ۱۹۰ کشور جهان در حال حاضر توانسته‌اند به خوبی تورم را کنترل کنند.
بیشتر بخوانید: مشاوره سرمایه گذاری
پیشبینی تورم در ایران برای سال 1400
دکتر سعدوندی در پایان با بیان اینکه پیشبینی وضعیت تورم در کوتاه‌مدت ممکن نیست، تصریح کرد: باید ببینیم کدام سناریو بودجه محقق میشود. یک سناریو این است که درآمد نفت کامل تبدیل به پایه پولی شود که در این صورت تورم به بیش از ۱۰۰ درصد می‌رسد. شرایط دیگر این است که با تاخیر درآمد نفت تبدیل به پایه پولی شود. برای مثال اوراق سلف نفتی منتشر شود که در این شرایط تورم ۱۰۰ درصدی در چند سال اتفاق می‌افتد. اما روشن است که مسیری که دولت و مجلس پیش می‌برند به نتیجه خوبی نمی‌انجامد. تحلیل درستی از سیاست‌گذاری بودجه‌ای [3]، پولی و کنترل تورم ندارند.
بیشتر بخوانید: اختیار در سود
بیشتر بخوانید: ری دالیو
برای آشنایی با سرفصل‌های چگونگی کارکرد بازار، بازارها و رفاه اقتصادی، اقتصاد بخش عمومی، اقتصاد بازار کار و رفتار بنگاه و سازماندهی صنعتی – Industrial Organization با کلیک روی دکمه زیر از ۱۰% تخفیف بیشتر برای ثبت‌نام استفاده کنید.
دیدگاهتان را بنویسید