بورس چیست؟
بورس چیست؟
در این مقاله بورس میخوانیم:
فلسفه سهام و بورس چگونه شکل گرفت؟
بورس ایران چگونه تشکیل شد؟
بورس چیست؟
سهام بورس چیست؟
انواع بازار بورس کدامند؟
محل های مختلف بازار بورس کدامند؟
چرا افراد در بورس سرمایه گذاری میکنند؟
مقدمه
در همه ی جوامع، همیشه افراد زیادی هستند. که به دلایل مختلف از جمله اینکه سرمایه ی کافی، تجربه متناسب و یا فرصت کافی را ندارند.نمیتوانند سرمایه خودشان را به سمت تولید و یا ایجاد یک شغل سوق بدهند.
فرض کنید شما در حال حاضر ۱۰ میلیون تومان سرمایه دارید. به دنبال کسب درآمد از این سرمایه هستید. طبیعتا شما با این مبلغ، نمیتوانید یک شرکت و یا کارخانه راه اندازی کنید و یا به خرید و فروش ملک و ماشین فکر کنید.
از طرفی ممکن است به هر دلیل، برا شما ایجاد یک شغل کوچک هم میسر نباشد.برای مثال، اینکه خودتان در شرکتی مشغول به کار هستید یا اصلا هیچ مهارت خاصی برای آغاز کسب و کار شخصی، ندارید.
در چنین مواقعی، شما مجبور میشوید سرمایه خود را با یک شخص دیگر شریک شوید. در کسب و کار آن شخص، این پول را به کار بگیرید. و یا اگر ریسک پذیر باشید، وارد بازار طلا و ارز بشوید و یا اصلا بیخیال سرمایهگذاری شوید و سرمایهتان را در بانک بگذارید. نهایتا در سال ۲۰درصد سود بگیرید. درصورتی که سود ۲۰ درصدی بانک، در کشور ما معمولا همیشه از میزان تورم سالانه کمتر است و عملا با گذاشتن سرمایه خود در بانک، بصورت نامحسوس ضرر میکنیم.
از طرفی در همین شرایط، شرکت ها و صنایعی وجود دارند. که برای ادامه ی فعالیت های خودشان و یا ایجاد یک خط تولید جدید، نیازمند سرمایه هستند و تامین این سرمایه ی عظیم ممکن است از عهده ی خود شرکت ها بر نیاید.
در چنین شرایطی که شما پول نقد دارید و شرکتها و صنایع هم به سرمایه نیاز دارند، سازمان بورس این امکان را فراهم میکند که شما بتوانید پولتان را به شرکتها برسانید و از طرفی در سود و ضرر شرکت سهیم شوید.
در واقع شما قبلا ممکن بود سرمایهتان را با برادرتان شریک شوید و یک کار و کاسبی کوچک راه بیاندازید، اما الان میتوانید به اندازه سرمایه ای که دارید، در عملیات یک پتروشیمی بزرگ مشارکت کنید و به همان میزان، در سود و ضرر این شرکتها، سهیم شوید.
برای یادگیری سنجش ارزش منصفانه سهام، ارزیابی مدیریت، ارزیابی توانایی شرکت در مواجه با رقیبان و تجزیه و تحلیل توان مالی شرکت به منظور تحلیل بنیادی (فاندامنتال) سهام روی لینک زیر کلیک کنید.
اما خود بورس چیست؟
در بورس تمام فعالیت شما، در نهایت به خرید و فروش سهام منجر میشود.
خرید و فروش زمین را تصور کنید،برای اینکه حق مطلب را ادا کنیم، مثالی میزنیم: فرض کنید یک معامله گر زمین، تصور میکند که قیمت زمین در یک نقطه خاص اطراف شهر، فرضا به علت عبور یک جاده اصلی در کنار آن، قرار است افزایش پیدا کند، این شخص به اندازه سرمایهای که دارد، چند قطعه زمین در آن محدوده خریداری میکند و منتظر میماند تا مدتها بعد، قیمت زمین خریداری شده، افزایش پیدا کند و آن را بفروشد و از اختلاف قیمت خرید و فروش، سودی کسب کند.
خب! بهترین حالت این است که تحلیل آن شخص درست از آب در بیاید و به سود مدنظرش برسد، اما گاهی ممکن است تحلیل آن فرد با مدتی تاخیر عملی شود و فرضا دو سال دیرتر آن جادهی مذکور کشیده شود، یا حتی احتمال دارد جاده کشیده بشود اما برنامه عوض شود و از کنار زمین آن فرد عبور نکند و افزایش قیمتی که انتظارداشت، محقق و عملی نشود.
خرید فروش سهام و تحلیل در بورس هم دقیقا به همین سبک است. شما به هر وسیله ای، متوجه میشوید که یک سهم، قرار است، از نظر قیمتی رشد داشته باشد. در نتیجه تصمیم میگیرید به اندازه سرمایهای که دارید، تعدادی از سهام شرکت را خریداری کنید و منتظر میشوید تا با گذشت زمان تحلیلتان محقق بشود.
در این شرایط، چندحالت برای شما ممکن است پیش بیاید.
اول: در صورتی که درست تحلیل کردهباشید، در نهایت قیمت به اندازه ی پیش بینی شده رشد میکند و شما سود خواهید کرد.
دوم: اینکه ممکن است، تحلیل شما اشتباه باشد و قیمت سهم موردنظر از قیمت خرید شما پایینتر بیاید و شما ضرر کنید.
سوم: امکان دارد، سهم خریداری شده خیلی دیرتر ازآنچه تصور میکردید، رشد کند و این انتظار شما را خسته و درمانده کند.
چهارم: سهام شما رشد کند، اما نه به اندازه ای که شما متصور بودید.
همه ی این حالت ها در تحلیلهای شما ممکن است رخ بدهد اما به مرور زمان، هرچه تجربه و اطلاعات شما بیشتر شود، میتوانید ضررهای خود را کمتر و کمتر کنید و سود بیشتری ببرید.
فلسفه بورس
در حال حاضر تب و تاب بورس در کشور بسیار بالاست، پس حتما برای شما هم سوال شده که بورس چیست؟ در طول قرن های مختلف همیشه مردم میخواستند ضرر مالی خود را به حداقل برسانند، ماجرا از اینجا شروع شد که که عدهای از بازرگانان اروپایی در فعالیت های تجاری خود ضرر کردند، برای همین چارهای اندیشیدند، تا به وسیلهی آن بتوانند جلوی ضرر و زیان را بگیرند و یا آن را به حداقل برسانند.
نتیجه گرفتند اگر عدهی دیگری را در فعالیتهای خود شریک کنند، میتوانند سود و ضرر احتمالی را تقسیم کنند.
این تجربه موفقیت آمیز بود برای همین هرکس بدنبال شریک تجاری برای خود میگشت تا به اینصورت از زیان احتمالی سرمایه خود را حفظ کند.
هرچه فعالیت اقتصادی بزرگتر میشد، نیاز به یافتن شریک در سرمایه گذاری بیشتر از پیش هویدا احساس میشد.
رفته رفته این تجربه قانونمند شد و به تشکیل شرکتهای سهامی تبدیل گردید. اولین تجربه شرکت سهامی در روسیه و سال ۱۳۵۳میلادی به وقوع پیوست، این شرکت قصد داشت کالاهایی را بدون این که آفریقا را دور بزند، از شمال اروپا به شرق آسیا و چین ببرد، اینکار ریسک بسیاری داشت، پس برای انجام آن، تجارها سرمایه لازم را در اختیار شرکت قرار دادند و هرکس به نسبت سرمایهای که به شرکت تخصیص داده بود، از آن سود میبرد. در نهایت این کار با موفقیت تمام انجام گردید.
بعدها با گسترش مبادلات در اروپا به سرمایهها و شرکای بیشتری نیاز شد. پس برای این کار حتما باید مراکزی به وجود میآمد، تا بتواند بین سرمایهگذاران و سرمایهپذیران رابطه برقرارکند، این موسسات یا مراکز، بورس نام گرفتند.
تاریخچه پیدایش بورس ایران
تاریخچه اولین مطالعات درباره تأسیس بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵هجریشمسی برمیگردد. در آن سال، فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» با انجام پژوهشهای مختلف درباره تأسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه میکند و به مسئولان وقت در ایران تحویل میدهد، اما در آن زمان، کل جهان از جمله ایران با جنگ جهانی دوم دست و پنجه نرم میکرد، و عملاً موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران با تاخیر ۲۵ ساله روبه رو شد.
بالاخره در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی تشکیل شد کهنمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران در آن حضور داشتند و موافقتنامه اولیه تأسیس بورس در این کمیسیون، تنظیم شد. در اواخر سال ۱۳۴۱، گروهی به سرپرستی دبیرکل بورس بروکسل برای همکاری در راهاندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند. در آخر در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا به بانک مرکزی ابلاغ شد. بعد از یک سال گذشت از ابلاغیه قانون تشکیل بورس، در پانزدهم بهمنماه سال ۱۳۴۶، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله شروع به کار کرد، اولین معاملات بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن زمان به شمار میرفت، انجام شد و کاررسمی بورس ایران اینگونه آغاز شد.
سهام بورس
سهم درواقع یک واحد شناخته شده در بازار بورس است. برای آن که یک شرکت در لیست بازار سرمایه قرار بگیرد باید کل سرمایه خود را با فرمول های تعبیه شده برای این کار به سهام تبدیل کند. من و شما در بازار سرمایه دست به خرید سهام شرکت مورد نظرمان میزنیم و به نسبت تعداد و ارزش سهام، صاحب درصدی از شرکت میشویم که این امر به این معناست که در سود و ضرر آن شرکت سهیم هستیم. بازار بورس یا به عبارت دیگر بازار سرمایه شرایطی را فراهم میکند که شرکت ها با دلایل خاص خود جمع شوند تا سرمایهگذار پیدا کنند و از سهام شرکت آنها خریداری شود و ریسک شرکت خود را پایین تر بیاورند، فرد سرمایهگذار باید آگاه باشد، از چه شرکتی با چه تاریخچه و عملکردی سهام خریداری میکند، چرا که پس از سرمایه گذاری در خوب و بد(سود و زیان) شرکت سهیم است.
شما به عنوان مدیر یا صاحب شرکت، همواره علاقمندید که ارزش محصولات، سوددهی، رشد و شکوفایی اقتصادی شرکتتان افزایش پیدا کند، پس استراتژیهای متفاوتی را برای این امر اتخاذ خواهید کرد.
یکی از این استراتژیها، ورود به بازارسرمایه است، با پذیرش گرفتن در بورس و فرابورس و با انتشار سهام شرکت خود میتوانید، سرمایهگذار پیدا کنید و هم به سرمایهگذار سود برسانید هم ارزش سهام و بازدهی شرکت خود را افزایش بدهید.
این روش، بسیار برای صاحبان شرکتها مفید واقع شده است چرا که با هدف تامین مالی وارد بازار سرمایه میشوند و درصد بالایی از این شرکتها به هدف خود نیز میرسند. بازار بورس یک بازار دو سر برد است هم برای صاحبان سرمایه و هم برای سرمایه گذاران خرد و کلان.
به بیان دیگر:
اگر سرمایه شرکتها را به قسمتهای برابر و مساوی تقسیم کنیم هر قسمت برابر با یک سهم میشود. این سهم، نشان دهنده میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی است.
با اینکه شما سهام شرکت خاصی را خریداری کردهاید، اما نمیتوانید ادعای مالکیت بخشی یا دارایی از شرکت را داشته باشید.
نکته طلایی این است که به اندازه سهم خود در شرکت، دارای حق و حقوق هستید. در واقع، به عنوان سهامدار میتوانید از منافع شرکت استفاده کنید، در مجمع عمومی میتوانید رای بدهید، این مجامع معمولا به دلایل مختلفی مرتبط با مسائل مهم شرکت تشکیل میشوند،و در صورت انحلال شرکت از دارایی آن سهمی خواهید داشت.
معمولا سهام شرکتها به دو قسمت تقسیم میشوند: سهام ممتاز و سهام عادی
سهام ممتاز درواقع بدهی شرکت به دارنده سهام ممتاز است که غالبا دارای سود و بهره تعیین شده است، انتشار این نوع سهام در ایران وجود ندارد.
اما سهام عادی همان سهام موجود در بازار سرمایه است، که تضمین دریافت سود و بهره ثابتی برای آن وجود ندارد و میزان مالکیت سهامدار از منافع و حقوق شرکت را بیان میکند.
انواع بازار بورس
انواع بازارها را می توان به چهار دسته ی زیر طبقه بندی کرد.
۱- بورس کالا
آیا تا به حال اسم بورس نفت یا گندم به گوشتان خوردهاست؟اگر جواب بله است، پس باید بدانید که در بازار بورس کالا خرید و فروش مواد معینی درست مثل نفت یا گندم صورت میگیرد که مواد اغلب خام اند یا مواد اولیهی مورد نیاز شرکتها و کارگاهها میباشند. هربورس کالا با نام کالای مورد مبادله، نام گذاری میشود.
دوره جامع تحلیل بنیادی (فاندامنتال) فارکس
برای تحلیل بنیادی فارکس – Forex Fundamental Analysis نیازمند دانش تحلیل شاخصهای اقتصادی و درک سیاستگذاری پولی هستید، برای ثبتنام جامعترین دوره کلیک کنید
۲- بورس ارز
بورس ارز محل خرید و فروش پول های خارجی است، اما در کشور ما هنوز فعال نیست و اینکار همچنان توسط بانک ها و صرافی ها انجام میشود.
۳- بورس اوراق بهادار
اکثر مردم فکر میکنند بازار بورس در خرید و فروش کردن سهام خلاصه میشود که سخت در اشتباه هستند، در واقع این افراد فقط با بازار بورس اوراق بهادار آشنایی دارند.
در بورس اوراق بهادار دارایی های مالی برای مثال سهام، اوراق مشارکت و… هدف معاملات است. در ایران به بازار خرید و فروش سهام شرکت ها و اوراق مشارکت که به طور دائمی در محلی معین تشکیل میشود، بورس اوراق بهادار میگویند.
۴- بورس انرژی
چهارمین بورس کشور که در اسفند ۹۱ به منظور ایجاد بازاری شفاف و کارآمد تشکیل شد تا قیمت های منصفانهتری ارائه دهد و در بخش انرژی انحصار زدایی کند.
این بورس به منظور عرضه حامل های انرژی شامل نفت و مشتقات، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ و سایر حاملها شکل گرفت.
محل های مختلف بازار بورس
اول بورس
دوم فرابورس
سوم فرابورس
بازار پایه
ابزارهای نوین ( مانند: اوراق مشارکت، اوراق امتیاز و …)
شرکت ها به روش های مختلفی وارد بازار سرمایه میشوند اگر از پایین به بالا در لیست حرکت کنیم(به سمت بازار اول بورس)، قوانین و تبصره ها جهت حضور در بازار سرمایه سختگیرانهترمیشوند و شرکتهای موجود در انتهای لیست (ابزارهای نوین)اغلب کوچکتر و پرریسکتر هستند.
بازار پایه را میتوانیم از پرریسک ترین محل های سرمایه گذاری بشماریم، چرا؟ به این معنا که در این بازار، شرکتها قدرت نقدینگی لازم که جز طلایی ترین فاکتورهای یک شرکت خوب است، برای خرید و فروش ندارند (قدرت نقدینگی از مهمترین فاکتورهایی است که در خرید یک سهم باید به آن توجه کرد.) در این شرکتها سرمایه گذاری و خرید و فروش مبتنی بر مذاکره صورت میگیرد، به عبارت سادهترفروشنده به دنبال خریدار است که بتواند سهام خودرا به او بفروشد یا فردی که حاضر شود سهامش را به شرکت بفروشد.
ابزار های نوین قوانین و مشخصه های متفاوتی نسبت به چهار دسته دیگر دارند و در مبحث سرمایه گذاری در بورس نمیگنجد، اما هشیار باشید که با فراگیری اصول معاملاتی صحیح در هرنوع بازاری قادر به سرمایه گذاری خواهید بود.
چرا سرمایه گذاری در بورس
یکی از عواملی که باعث رونق اقتصادی میشود، سرمایه گذاری در بورس است چگونه؟ شما با این کار منابع مالی که بنگاههای اقتصادی و شرکتها برای توسعه فعالیتهایشان به آن نیازمندند، تأمین میکنید. در نتیجه، رونق کسب و کار، اشتغال زایی و رشد و شکوفایی اقتصادی کشور، ارمغان سرمایه گذاری شما خواهد بود. اما حتما از خودتان میپرسید: سرمایهگذاری در بورس برای من چه منفعتی خواهدداشت؟ در این بخش قصد داریم مزایای این کار را برای شما برشماریم.
کسب درآمد
آیا شما به کسب درآمد بیشتر فکر نمیکنید؟اگر جواب بله است، این توضیحات مخصوص شماست. سرمایه گذاری در بورس اگر همراه با هوش مالی و به صورت صحیح و آگاهانه باشد به دو صورت به درآمدزایی شما کمک خواهدکرد: ۱) دریافت سود نقدی که توسط شرکت از طریق سجام به حساب شما واریز میشود ۲) شما بر اساس تحلیل های خود سهمی را میخرید و با رشد آن سهم به سود و درآمد خواهید رسید.
امنیت و شفافیت در سرمایه گذاری
اگر به شما بگویند با سرمایه گذاری در کاری میتوانید.سرمایه خود را در عرض یک سال چند برابر کنید، لیستی از اگرهای بیپاسخ در ذهنتان ردیف میشوند. مثلا اگر پولم را در مسیر نادرستی سرمایه گذاری کنند چه؟ اگر کارشان شرعی و قانونی نباشد چه؟ اگر اصل سرمایه من را بر باد دهند چه؟ در این صورت، پاسخ شما به این نوع سرمایه گذاری منفی خواهد بود. یکی از مهمترین مزایای سرمایه گذاری در بورس، امنیت در سرمایه گذاری و برخورداری از حمایت قانونی است.
حفظ سرمایه در مقابل تورم
تورم در کشور ما حقیقتی غیر قابل انکار است، ارزش پول شما اگر تبدیل به ملک، طلا یا … نشود در گذر زمان افت خواهد کرد.
اما با سرمایه گذاری در بورس چگونه از افت ارزش پول جلوگیری کنیم ؟
زمانی که شما سهام شرکتی را خریداری کرده باشید، در واقع در منفعت شرکت یعنی دارایی و سود و زیان آن شریک خواهید بود. با گذشت زمان ارزش سهام متناسب با نرخ تورم افزایش مییابد درصورتیکه پول شما در بانک راکد خواهد ماند. شرکتها با فعالیتهای اقتصادی مختلف معمولا سود قابل قبولی بدست میآورند. در نتیجه افرادی که سهام خریداری میکنند از سرمایه خود در برابر تورم حفاظت کردهاند.
قابلیت نقد شوندگی خوب
یک دارایی خوب، قابلیت نقد شوندگی بالایی دارد. یعنی میتوانید سریع آن را به پول نقد تبدیل کنید. این ویژگی از مهمترین مزیتهایی است که بورس را از بازارهای دیگر به خصوص مسکن برتر میکند و افراد زیادی را به سمت خود میکشاند.
کلام آخر
همانطور که وارن بافت میگوید:
نیاز نیست متخصص ساخت موشک باشید.سرمایه گذاری بازی نیست که افراد با آی کیو ۱۶۰، افراد با آی کیو ۱۳۰ را شکست دهند.
بورس میدان نبرد ضریب هوشی بالاتر نیست. بلکه شما به عنوان یک سرمایه گذار باید هوش مالی خود را تقویت کنید و عاشق یادگیری باشید، پول در دستای فردی بیشتر و بیشتر میشود که همواره شوق یادگیری مطالب جدید را داشته باشد و اطلاعات و اخبار روز دنیا را دنبال میکند.
6 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.