اختیار در زیان یا خارج از پول (OTM) چیست؟
اختیار در زیان یا خارج از پول چیست؟
وضعیت «در زیان» (OTM) [1] اصطلاحی است که برای توصیف آن دسته از قراردادهای اختیار به‌کار می‌رود که تنها ارزش بیرونی (زمانی) [2] دارند. این نوع اختیارات ضریب دلتای کمتر از 0.5 دارند.
قیمت اعمال در اختیار خرید [3] در زیان بالاتر از قیمت بازار دارایی پایه [4] است. در مقابل، اختیار فروش [5] در زیان قیمت اعمالی پایین‌تر از قیمت بازار دارایی پایه دارد.
قراردادهای اختیار در زیان را می‌توان با قراردادهای اختیار در سود (ITM) [6] مقایسه کرد.
نکات کلیدی
1- وضعیت در زیان به OTM نیز معروف است، به عبارت دیگر، اختیاری که ارزش ذاتی ندارد و تنها ارزش زمانی دارد.
2- اختیار خرید در صورتی در وضعیت در زیان (OTM) قرار دارد که قیمت دارایی پایه‌ی آن به قیمتی کمتر از قیمت اعمال خرید معامله شود. اختیار فروش تنها در صورتی در وضعیت OTM است که قیمت پایه‌ی آن بیشتر از قیمت اعمال فروش باشد.
3- اختیار معامله می‌تواند در وضعیت در سود (ITM) یا سربهسر (ATM) [7] نیز باشد.
4- قراردادهای اختیار OTM هزینه‌ی کمتری نسبت به اختیار ITM یا اختیار خنثی ATM دارند. زیرا اختیار در سود ارزش ذاتی دارد و اختیار خنثی یا سربهسر بسیار نزدیک به داشتن ارزش ذاتی هستند.
بیشتر بخوانید: آموزش مدیریت ریسک
آشنایی با اختیارات در زیان
مبانی اختیار
اختیار سهام حق (و نه الزام) خرید یا فروش سهام پایه را با قیمت توافق شده و قبل از تاریخ توافق شده، به ازای پریمیوم یا هزینه خرید اختیار، به خریدار می‌دهد. این قیمت موردتوافق قیمت اعمال [8] نام دارد و تاریخ مورد توافق نیز تاریخ انقضا نامیده می‌شود.
اختیار خریداری دارایی پایه اختیار خرید نام دارد و اختیار فروختن دارایی پایه نیز اختیار فروش نام دارد. در صورتی که معامله‌گر انتظار بیشتر شدن قیمت دارایی پایه از قیمت اعمال را تا پیش از تاریخ انقضا داشته باشد می‌تواند اختیار خرید را خریداری کند. در مقابل، اختیار فروش معامله‌گر را قادر می‌سازد از افت قیمت دارایی پایه سود ببرد. از آنجا که اختیار ارزش خود را از اوراق بهادار پایه می‌گیرد، در رده‌ی مشتقات مالی [9] قرار می‌گیرد.
اختیار می‌تواند در وضعیت در زیان، در سود یا سربهسر (ATM) باشد. اختیار خنثی یا سربهسر اختیاری است که در آن قیمت اعمال و قیمت دارایی پایه برابر یا بسیار نزدیک به برابر است.
🎓 دوره معاملات آتی و سلف (فیوچرز)
قدرت اهرم، فرصت در نوسان
این دوره، ابزارهای بازار آتی را به‌صورت کامل آموزش می‌دهد و به شما یاد می‌دهد چطور با اهرم و تحلیل دقیق، موقعیت‌های سودآور بسازید. مناسب برای فعالان حرفه‌ای بازار.
🔹 آموزش ساختار، قراردادها و تاکتیک‌های معاملاتی
اختیار معامله‌ی در زیان
با مشخص کردن قیمت فعلی دارایی پایه نسبت به قیمت اعمال اختیار، می‌توانید تشخیص دهید آن اختیار در وضعیت در زیان یا خارج از پول قرار دارد یا خیر. در اختیار خرید، در صورتی که قیمت دارایی پایه کمتر از قیمت اعمال باشد، آن اختیار در زیان است. در اختیار فروش، در صورتی که قیمت دارایی پایه بیشتر از قیمت اعمال باشد، آن اختیار در زیان یا خارج از پول است. اختیار در زیان فاقد ارزش ذاتی است و تنها ارزش بیرونی یا ارزش زمانی دارد.
قرار داشتن در وضعیت در زیان به این معنا نیست که معامله‌گر نمی‌تواند از آن اختیار سود ببرد. هر اختیار هزینه‌ای به نام پریمیوم دارد. معامله‌گر می‌تواند اختیار در زیان شدید را خریداری کند، ولی حالا این اختیار در حال نزدیک‌تر شدن به وضعیت در سود (ITM) است. اگرچه این اختیار هنوز در وضعیت در زیان است، ولی ممکن است در نهایت ارزشی بیشتر از مبلغ پرداختی معامله‌گر بابت آن اختیار داشته باشد. با این حال، در زمان انقضا، در صورتی که اختیار در وضعیت OTM باشد، ارزشی ندارد. از این رو، اگر اختیار در زیان است، معامله‌گر باید آن را قبل از انقضا بفروشد تا بتواند هرگونه ارزش ظاهری یا زمانی احتمالی باقی‌مانده را بازیافت کند.
سهامی را در نظر بگیرید که با قیمت 10 دلار معامله می‌شود. برای این سهام، اختیار خرید با قیمت اعمال بیشتر از 10 دلار به معنای در زیان بودن اختیار خرید است و از سوی دیگر، اختیار فروش با قیمت اعمال کمتر از 10 دلار به معنای OTM بودن اختیار فروش است.
نکته مهم
قراردادهای اختیار در زیان غالباً ارزش اعمال شدن را ندارند، چرا که سطح معامله‌ای که بازار فعلی ارائه می‌دهد جذابیت بیشتری نسبت به قیمت اعمال اختیار مورد نظر دارد.
بیشتر بخوانید: اختیار فروش چیست؟
مقایسه‌ی وضعیت در زیان با وضعیت در سود
در صورتی گفته می‌شود که اختیار در وضعیت «در سود» (ITM) است که قیمت بازار جاری دارایی پایه بیشتر از قیمت اعمال اختیار خرید، یا کمتر از قیمت اعمال اختیار فروش، باشد. برای مثال، اگر قیمت سهام یک شرکت 60 دلار به ازای هر سهم باشد و قیمت اعمال اختیار خرید 50 دلار به ازای هر سهم باشد، در این صورت این اختیار در وضعیت ITM قرار دارد، چرا که دارنده‌ی اختیار می‌تواند آن را اعمال کند و سهام را به قیمت 50 دلار به ازای هر سهم بخرد که کمتر از قیمت بازار فعلی آن محسوب می‌شود. به طریق مشابه، اگر قیمت سهام در بازار معادل 40 دلار به ازای هر سهم باشد و قیمت اعمال اختیار فروش معادل 50 دلار به ازای هر سهم باشد، در این صورت اختیار در سود قرار دارد، چرا که دارنده‌ی اختیار می‌تواند با اعمال آن هر سهم را 50 دلار بفروشد که بالاتر از قیمت فعلی آن در بازار است.
در صورتی گفته می‌شود که اختیار در وضعیت «در زیان» (OTM) قرار دارد که قیمت فعلی دارایی پایه در بازار کمتر از قیمت اعمال اختیار خرید یا بیشتر از قیمت اعمال اختیار فروش باشد. برای مثال، اگر قیمت بازار سهام معادل 40 دلار به ازای هر سهم و قیمت اعمال اختیار خرید معادل 50 دلار به ازای هر سهم باشد، در این صورت این اختیار در زیان قرار دارد، چرا که دارنده‌ی اختیار نمی‌تواند آن را به‌نحوی سودآور در زمان حاضر اعمال کند. به طریق مشابه، اگر قیمت بازار سهام معادل 60 دلار به ازای هر سهم و قیمت اعمال اختیار فروش معادل 50 دلار به ازای هر سهم باشد، در این صورت این اختیار در وضعیت OTM قرار دارد، چر که دارنده‌ی اختیار نمی‌تواند آن را به‌نحوی سودآور در زمان حاضر اعمال کند.
اختیاراتی که در سود هستند عموماً پریمیوم بالاتری نسبت به اختیارات OTM دارند، چرا که به دارنده‌ی خود حق خرید یا فروش دارایی پایه با قیمت مطلوب را می‌دهند. با این حال لازم به ذکر است که ارزش اختیار از عوامل دیگری مانند آنچه در ادامه به آن اشاره شده است اثر می‌پذیرد.
بیشتر بخوانید: اختیار خرید چیست؟
🎓 دوره جامع معاملات آپشن
(اختیار معامله)
سود در هر روند بازار با ابزارهای حرفه‌ای
با مفاهیم و استراتژی‌های عملی اختیار معامله آشنا شوید و یاد بگیرید چگونه از بازارهای صعودی، نزولی یا خنثی سود بگیرید
🔹 مناسب برای معامله‌گران و سرمایه گذارانی که در پی تنوع، مدیریت ریسک و تصمیم‌گیری هوشمندانه هستند
وضعیت مالی و دلتای اختیار
ضریب دلتا [10] از معیارهای ریسک است و برای تخمین میزان تغییر در قیمت اختیار به ازای هر 1 دلار تغییر در قیمت اوراق بهادار پایه به‌کار می‌رود.
اختیارات در زیان ضریب دلتایی با قدر مطلق کمتر از 0.5 دارند و در مقابل، اختیارات در سود ضریب دلتایی بزرگ‌تر از 0.5 دارند. اختیاری که قیمت اعمال آن درست معادل قیمت بازار دارایی پایه یا بسیار نزدیک به آن است در وضعیت سربهسر (ATM) قرار دارد. اختیار سربهسر ضریب دلتایی نزدیک به 0.5 دارد.
نمونه‌ای از اختیار معامله‌ی در زیان
فرض کنید معامله‌گری خواهان خرید اختیار خرید سهام شرکت وودافون است. او اختیار خریدی با قیمت اعمال 20 دلار را انتخاب می‌کند. این اختیار معامله در عرض پنج ماه منقضی می‌شود و 0.5 دلار هزینه دارد. در این صورت او حق خرید 100 سهم شرکت قبل از انقضای اختیار را کسب می‌کند. کل هزینه‌ی اختیار 50 دلار (100 سهم ضرب در 0.5 دلار) به علاوه‌ی کمیسیون معامله است. این سهام در حال حاضر با قیمت 18.5 دلار معامله می‌شوند.
در زمان خرید اختیار، دلیلی برای اعمال آن وجود ندارد، چرا که با اعمال آن معامله‌گر مجبور است 20 دلار به ازای این سهام پرداخت کند، در حالی که می‌تواند آن را در حال حاضر با قیمت بازار 18.5 دلار خریداری کند. اگرچه این اختیار در زیان است، هنوز بی‌ارزش نشده است، چرا که امکان کسب سود با فروش اختیار بجای اعمال آن وجود دارد.
برای مثال، معامله‌گر تنها 0.5 دلار بابت احتمال بالاتر رفتن قیمت سهام از 20 دلار در عرض پنج ماه آینده پرداخت کرده است. تا قبل از انقضا، این اختیار هم‌چنان ارزش ظاهری دارد که در پریمیوم یا هزینه خرید اختیار منعکس شده است. قیمت سهام پایه شاید هیچ‌گاه به 20 دلار نرسد، ولی، در صورت نزدیک شدن به این رقم، پریمیوم اختیار ممکن است به 0.75 دلار یا 1 دلار افزایش یابد. از این رو معامله‌گر هم‌چنان می‌تواند از خود اختیار در زیان با فروش آن به قیمت پرمیومی بیش از پرمیومی که پرداخت کرده است سود کند.
در صورتی که قیمت سهام 22 دلار شود، اختیار وارد وضعیت در سود می‌شود، یعنی ارزش اعمال دارد. این اختیار به او حق خرید سهام با قیمت 20 دلار را می‌دهد و قیمت فعلی بازار 22 دلار است. اختلاف میان قیمت اعمال و قیمت فعلی بازار ارزش ذاتی نامیده می‌شود که معادل 2 دلار است.
در این حالت، معامله‌گر ما سود خالص یا منفعت کسب می‌کند. او 0.5 دلار بابت اختیار پرداخت کرده است و این اختیار حالا 2 دلار ارزش دارد. در این صورت سود خالص او 1.5 دلار خواهد بود. ولی اگر قیمت سهام دلار در زمان انقضای اختیار تنها به 20.25 دلار افزایش یابد چه اتفاقی می‌افتد؟ در این حالت، اختیار هم‌چنان در وضعیت ITM است، ولی معامله‌گر در واقع زیان کرده است. او 0.5 دلار بابت اختیار پرداخت کرده است ولی این اختیار اکنون تنها 0.25 دلار ارزش دارد که به زیان 0.25 دلاری (0.5 دلار منهای 0.25 دلار) منجر می‌شود.
جمع‌بندی
وضعیت در زیان (OTM) به قراردادهای اختیاری گفته می‌شود که فاقد هرگونه ارزش ذاتی هستند و صرفا ارزش بیرونی یا زمانی دارند. برای این که اختیار خرید در زیان باشد، قیمت اعمال آن باید بالاتر از قیمت فعلی بازار باشد. اختیار فروش در زیان قیمت اعمالی پایین‌تر از قیمت فعلی بازار دارد. در زمان انقضا، در صورتی که اختیار معامله در وضعیت در زیان باشد، بدون ارزش منقضی خواهد شد. قراردادهای اختیار در زیان را می‌توان با اختیارات در سود (ITM) یا سربهسر (ATM) مقایسه کرد.
سوالات متداول درباره اختیار در زیان
در زمان انقضا چه اتفاقی برای اختیار معامله‌ی در زیان می‌افتد؟
اختیارات معامله‌ی در زیان در زمان انقضا بدون ارزش منقضی می‌شوند.
چرا اختیارات در زیان قبل از انقضا ارزش دارند؟
قراردادهای اختیار در زیان هم‌چنان ارزش زمانی (بیرونی) دارند. به این دلیل که هم‌چنان این احتمال وجود دارد که اختیار معامله در سود منقضی شود. از این رو، هرچقدر زمان بیشتری تا انقضا باقی مانده باشد، ارزش اختیار معامله‌ی در زیان، در صورت یکسان بودن سایر شرایط، بیشتر خواهد بود، چرا که با وجود زمان بیشتر، احتمال تغییرات مثبت در دارایی پایه بیشتر می‌شود.
اختیار در بیشترین زیان چیست؟
اختیار با ضریب دلتای صفر بیشترین وضعیت در زیان را دارد، چرا که احتمال منقضی شدن آن در وضعیت در سود عملاً صفر است. این اختیار احتمالاً بسیار نزدیک به بی‌ارزش بودن است. هم‌چنین ضریب دلتای آن بسیار نزدیک به صفر خواهد بود.
منبع: Investopedia
🎓 دوره جامع مدیریت ریسک
(شامل معاملات آپشن و فیوچرز)
استراتژی بساز، سرمایه‌ات را مدیریت کن
🔹 در این دوره ترکیبی، با رویکردی یکپارچه به مدیریت ریسک در بازارهای مشتقه می‌پردازیم. طراحی‌شده برای معامله‌گرانی که به دنبال امنیت، کنترل و رشد سرمایه هستند.
دیدگاهتان را بنویسید