سیاست‌های مدیران در تشدید حباب بورس

در سال 97 نیمی از شرکت‌های بورس سودده و نیمی دیگر زیان‌ده بودند. در طی این دو سال شرکت‌های سودده با افزایش سوددهی و شرکت‌های زیان‌ده با تشدید زیان‌دهی مواجه شده­‌اند. این در حالی است که قیمت سهام شرکت‌های زیان‌ده، با وجود زیان‌دهی، افزایش هم داشته است. این نشان می‌دهد که در بخشی از بازار سرمایه حباب وجود دارد.
برای این که این حباب خنثی شود، باید شرکت‌های کوچک زیان‌ده عرضه شوند تا قیمت آن‌ها کاهش یابد. همچنین باید اجازه هدایت نقدینگی به سمت شرکت‌های بزرگتر که از بنیان قوی‌تری برخوردار هستند داده شود. به نوعی نیاز به سیاست‌گذاری در بازار سرمایه داریم. با این حال به نظر می‌رسد که سیاست‌ها در راستای تشدید حباب و تخریب بازار بوده است.
به عنوان مثال شرکت فرابورس هر زمانی که بازار منفی می‌شد، سهام این شرکت بسته شده و قابل معامله نبود اما در روزهایی که بازار مثبت بود، قیمت‌ها باز می‌شد. این که خود بورس در مورد سهام‌های خود اینطور بی‌مهابا رفتار کند، به هیچ وجه مسئولانه و قابل پذیرش نیست و باید پاسخگو باشند.

عملکرد نادرست نهادهای نظارتی

مسئله دیگر این که سهام‌های دولتی که ارزش سهام‌هایشان بیش از ارزش ذاتی آنها است عرضه نمی‌شود. وقتی علت این مسئله را از مسئولان جویا می‌شویم، به درست یا غلط عنوان می‌کنند که «نهادهای نظارتی به هر قیمتی که این سهام‌ها عرضه شود، بر ما ایراد خواهند گرفت.» مسئولانی که در نهادهای نظارتی بر بازار سرمایه و خصوصی‌سازی نظارت می‌کنند، آشنایی کافی با مسائل تحلیل مالی ندارند.

جبران کسری بودجه

این معضل بزرگی است؛ چون امسال می‌توانستیم بخش قابل‌توجهی از کسری بودجه ^[6] خود را از محل بازار سرمایه جبران کنیم و اگر این اتفاق می‌افتاد، تورم تا حد قابل قبولی کاهش و رشد اقتصادی افزایش می‌یافت و بازار سرمایه هم از رشد خوبی برخوردار می‌شد. اما نه فقط این اتفاق نیفتاده بلکه ما دچار خودتحریمی ناشی از سوءمدیریت هستیم.

نقش نهادهای نظارتی در حباب بورس

به باور بنده باید به نهادهای نظارتی توصیه و حتی بر خود آن‌ها هم نظارت صورت گیرد. چرا زمانی که قیمت‌ها افزایش داشته، نهادهای نظارتی مانع عرضه شرکت‌های دولتی شده‌اند؟ ادعای دولت هم این است که نهادهای نظارتی مانع عرضه شرکت‌های دولتی شده‌اند! این موضوع متاسفانه به حباب منجر شده که باید جلوی آن را هرچه سریعتر گرفت.