سهام چیست؟

سهام چیست که در ایران دست کم گرفته­ شده ­است، اکثرا سرمایه های خود را در اختیار بانک ها قرار می­دهند و به اندک سود بانکی امید دارند، افرادی که ریسک پذیری بالاتری دارند، اقدام به شروع کسب و کار شخصی و خرید سهام خودشان می­کنند و عده ای دیگر نیاز به بازار ملک و طلا روی می­آورند. اما اگر سرمایه شما به قدر خرید ملک و طلا نبود و علاقه ای به راه اندازی کسب و کار شخصی هم نداشتید، ما یک پیشنهاد عالی برای شما داریم: ورود به بازار سرمایه و بورس بهترین راه حفظ سرمایه شماست، البته در بازار سرمایه، آموزش دیدن و یادگیری حرف اول را می­زند.

پس برای آموزش های اولیه و پایه با ما در این مقاله همراه باشید.

در این مقاله می خوانیم:

سهام چیست؟

انواع سهام و ویژگی­ های آن­ها چیست؟

انواع سهام چیست؟

سهام

سهم به معنای کوچکترین واحد مالکیتی است، در واقع هر شرکتی برای ورود به بازار بورس باید تعداد مشخصی از سهام خود را به عرضه بگذارد. برای درک بهتراین موضوع،اگر هر شرکت را بصورت یک پیتزا در نظر بگیریم، هر برش مساوی از آن یک سهم از کل محسوب می­شود، در حقیقت هنگامی که سرمایه شرکت به قسمت های مساوی تقسیم شده باشد، هریک از این قسمت­ها سهم نامیده می­شود، که سهامدار به همان میزان در شرکت حق و حقوقی دارید به بیان دیگر سهم نشان­دهنده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن می باشد.

برای مثال:

اگر شرکت تسلا دو میلیون از سهام شرکت خود را منتشر کرده­باشد، و شما ۲ هزار از آن را داشته­ باشید در واقع مالک ۱هزارم شرکت خواهیدبود.

خرید سهام مزایای دارد برای مثال اگر شما می­خواستید بصورت مستقیم در شرکتی سرمایه­ گذاری کنید و درصدی از شرکت را به مالکیت خود درآورید، باید سرمایه کلانی را به به شرکت منتقل می­کردید و به احتمال زیاد دسترسی کامل و جامعی به صورت حساب های مالی نیز نخواهید داشت اما در بازار بورس شما با سرمایه هرچند کم  می­توانید سرمایه­گذاری کنید شرکت های بورسی موظف هستند تمام صورت حساب های مالی و تصمیمات اتخاذ شده در مجامع را در سامانه کدال برای سهامداران خود منتشر کنند و همواره شفافیت در عمل داشته باشند.

شما با خرید سهام، حق رای در تصمیمات مجامع بورسی را خواهید داشت، در این مجامع تصمیمات مهمی مانند: افزایش سرمایه، انتخاب هیئت‌مدیره، تصویب صورت‌های مالی گرفته می­ شود. نکته اصلی اینجاست که هرچه تعداد سهام بشتری از شرکت را داشته­باشید، قدرت رای شما بیشتر می­شود و با انتخاب هیئت مدیره موردنظرتان، می­توانید جهت شرکت را کنترل کنید.

انواع سهام

انواع سهام

1. عادی
2. ممتاز

سهام عادی

همانطورکه تا الان متوجه شده­اید؛ سهام نشان­دهنده میزان مالکیت فرد در شرکت است. حال از کجا بفهمیم سهامدار چند درصد شرکت را به مالکیت خود در آورده؟ در واقع با در نظر گرفتن تعداد سهام خریداری شده توسط فرد و تعداد سهام منتشر شده توسط شرکت می­توانیم به این سوال پاسخ بدهیم.

بنابراین فردی که از ۱۰۰ میلیون سهام منتشرشده،۱میلیون آن را خریداری کرده­است، مالک ۱درصد از شرکت ذکرشده می­باشد.عموما سهامداران خرد زیر یک درصدر از سهام شرکت را دارا هستند.

ویژگی های سهام عادی

• سهامدار در مجامع عمومی یا فوق العاده جهت افزایش سرمایه، به ازای هر یک سهم حق رای دارد.
• شرکت های سهامی در پایان سال مالی خود، مجمعی جهت تقسیم سود نقدی برگزار می­کنند و در صورت تصویب در مجمع، به ازای هر سهم ،درصد سودی به سهامدار تعلق می­گیرد که جدیدا از طریق سامانه سجام به حساب فرد واریز می­گردد.
• اگر در زمان برگزاری مجمع فوق العاده جهت افزایش سرمایه، سهامدار شرکتی بوده ­اید، بعد از افزایش سرمایه به شما سهامی به عنوان حق تقدم تعلق میگیرد تا درصد مالکیت شما در شرکت حفظ شود.
• برخلاف سهام شرکت­هایی که در بازار بورس حضور ندارند، سهام­ های بورسی به راحتی معامله می­شوند و قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند.
• شما به عنوان سهامدار در قبال بدهی های شرکت به میزان آورده خودتان مسئولیت دارید درواقع سرمایه شما در خطر نیست و مسئولیت شما محدود است.
• درصورتی که فرد با توجه به تمام ابعاد تحلیلی، سرمایه­ گذاری کند، بازدهی بیشتر از سود بانکی را بدست خواهدآورد.

سهام ممتاز

هنگامی که شرکت در تامین منابع مالی مشکل داشته باشد، یا بدلیل مسائل مالی در مضیقه باشد مجبور است به سهامداران جدید امتیازاتی بدهد تا به منابع مالی بیشتر دسترسی پیدا کند، اینگونه سهام، سهام ممتاز می ­گویند.

سهام ممتاز برتری هایی نسبت سهام عادی دارد، که در اساسنامه این امتیازات و الویت ها درج می­شود و باید به تصویب مجمع برسد.

ویژگی سهام ممتاز

• در مبلغ اسمی سهام برای سهامدار، تخفیف اعمال می­ شود.
• به سهام ممتاز، سود بیشتر تخصیص می­ یابد.
• در خصوص تعیین مدیران سهامداران ممتاز نسبت به یهامداران عادی رای قوی­تری دارند.
• درصورتی که شرکت درحال منحل شدن باشد، باید قبل از انحلال، مبلغ اسمی سهام به سهامداران ممتاز پرداخت شود.
• سهامدار ممتاز از عملکرد زیان­بار شرکت مستثنی می­ شود.

انواع سهام از نظر نوع مالکیت

در شرکت های سهامی، سهام شرکت ها به سه دسته تقسیم می_­شوند، که به توضیح آن در ادامه می­پردازیم:

1.  با نام
2.  بی نام
3. سهام منتشر ، پس از افزایش سرمایه

 با نام

اینگونه سهام در دفتر سهام شرکت ثبت می­شود. و تشریفات خاص خودش را دارد، ردیف هایی با نام دارنده سهم و میزان سرمایه آورده، در دفتر درج شده است. چرا که شرکت تمایل به شناخت شرکای خود دارد.

 بی نام

هنگامی که نام دارنده سهام در برگه ی سهام ذکر نشود و سهام مذکور در وجه حامل صادر بشود به آن سهام بی ­نام می­گویند. خرید و فروش این سهام به سادگی با قبض انجام می­ شود.

در صورت مفقود شدن برگه سهام بینام، فرد می­تواند آن را در بازار بورس یا خارج از آن بفروشد و خریدار صاحب آن می­شود که این بزرگترین عیب اینگونه سهام است.

سهم منتشر ،پس از افزایش سرمایه

• حق تقدم سهام (قابلیت تبدیل به سهام عادی)

واضح است، هنگامی که شرکت قصد افزایش سرمایه داشته­باشد به نسبت درصد افزایش سرمایه، سهام آن شرکت افزایش می­یابد. حال اگر این افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات باشد به سهامداران شرکت، حق تقدم سهام تعلق می­گیرد. چراکه شرکت خواهان حفظ حق و حقوق سهامداران خود می­باشد. تا در صد مالکیت آن­ها حفظ شود.

برای همین در صورت انتشار سهام جدید برای فروش، سهامداران فعلی آن شرکت نسبت به سهامداران جدید الویت یا حق تقدم دارند.

• سهام جایزه ( نوعی سهام عادی )

زمانی که شرکتی قصد افزایش سرمایه از محل انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی ها، داشته­ باشد، به سهامداران فعلی آن شرکت سهام جایزه تعلق می­گیرد.

درواقع شرکت دارایی های ثابت خود را مورد ارزیابی ارزشی قرار می­دهند تا ارزش دارایی ها در ترازنامه به روز شود. درواقع پولی به شرکت وارد نمی ­شود و با یک عملیات حسابداری قیمت سهام کاهش می­ یابد اما تعداد آن تغییر نمی­کند به جبران این کاهش قیمت به سهامداران فعلی سهامی به عنوان سهام جایزه تعلق می­گیرد.

برای درک بهتر فرض کنید شما ۱۰۰۰ سهام ۲۰۰ تومانی دارید پس از افزایش سرمایه شرکت، قیمت سهام به ۱۰۰ تومان رسیده است حال شرکت برای حفظ سرمایه شما ۱۰۰۰ سهم به عنوان جایزه به شما می­دهد در حال حاضر شما ۲۰۰۰سهام ۱۰۰تومانی دارید و سرمایه شما تغییر نکرده است.

دوره جامع اصول سرمایه گذاری و ثروت آفرینی توصیه میشود

کلام آخر

شناخت بازار سرمایه و انواع سهام موجود درآن کار سختی نیست، اما برای ورود به این بازار ضروری است. مطالعه و تمرین در این باره همواره درخت دانش اقتصادی شما را پربارتر می­ کند و منجر به تصمیم گیری های اقتصادی بهتر و سنجیده­ تر می ­شود.