گره معاملاتی دربازار بورس

اگر تا به حال اخبار بازار سرمایه را دنبال کرده باشید حتماً شنیده‌اید که نمادی دچار گره معاملاتی شده است. اما این مفهوم به چه معناست و گره معاملاتی چه زمانی رخ می‌دهد؟ یکی از گام‌های نخست برای شروع فعالیت در بازار های مالی، کسب مهارت و آشنایی با مفاهیم است. بازار بورس یکی از بازارهای مناسب برای سرمایه‌گذاری در کشور است و عمده افراد جامعه می‌توانند به راحتی در این بازار سرمایه‌گذاری کنند.

ماده ۲۵ دستورالعمل معاملات در بورس

بنابر ماده ۲۵ دستورالعمل معاملات در بازار بورس، در صورت بروز یکی از حالات زیر، نماد مشمول گره معاملاتی می‌گردد:

• یک نماد معاملاتی به‌علاوه وجود صف خرید یا صف فروش در پایان جلسه معاملاتی (برای شرکت‌هایی با ۳ میلیارد سهم حداقل معادل یک برابر حجم مبنا و بیشتر، و برای سایر شرکت‌ها دو برابر حجم مبنا) به علت عدم تقارن قیمت‌های پیشنهادی خرید و فروش، حداقل به مدت ۵ جلسه معاملاتی پشت سر هم معامله صورت نگیرد یا متوسط معاملات روزانه آن در این دوره (به‌استثنای معاملات در بازار معاملات عمده)، کمتر از ۵ درصد حجم مبنا باشد.

• کلیه معاملات یک نماد در ۵ جلسه معاملاتی متوالی در سقف دامنه نوسان روزانه قیمت قرار گیرد به شرطی كه متوسط حجم معاملات پنج جلسه معاملاتی متوالی (به‌استثنای معاملات در بازار معاملات عمده) از ۵ درصد حجم مبنا كمتر باشد.

• کلیه معاملات یک نماد معاملاتی در ۵ جلسه معاملاتی متوالی در کف دامنه نوسان روزانه صورت گیرد به شرطی كه متوسط حجم معاملات پنج جلسه معاملاتی متوالی (به‌استثنای معاملات در بازار معاملات عمده) از ۵ درصد حجم ‌مبنا كمتر باشد.

توجه کنید برای شرکت‌هایی با سرمایه کمتر از ۱۵۰ ميليارد ريال، قانون گره معاملاتی به تشخیص مدیرعامل سازمان بورس می‌تواند اعمال نگردد.

معمولا گره معاملاتی شامل چه شرکت هایی می‌شود؟

ناظر بورس قبل از آغاز روز معاملاتی با انتشار پیام در قسمت «پیام‌های ناظر بازار» سایت «TSETMC»، تعیین می‌نماید در روز معاملاتی پیشرو گره معاملاتی شامل چه شرکت‌هایی می‌شود. از این طریق، اسامی این شرکت‌ها به اطلاع همگان می‌رسد.

به چه صورت از لیست شرکت‌هایی که شامل گره معاملاتی شده‌اند اطلاع پیدا کنیم؟

لیست نمادهایی که شامل گره معاملاتی شدند، به طور معمول در قالب پیام ناظر در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com)  اطلاع رسانی می‌شود. همچنین کارگزاری‌ها در سامانه‌های معاملاتی آنلاین خود مانند ایزی تریدر و آگاه آنلاین و… پیام‌های ناظر را اطلاع رسانی می‌کنند. همچنین، با مراجعه به وبسایت بورس اوراق بهادار تهران (tse.ir)  می‌توان از کلیه نمادهایی که درگیر گره معاملاتی هستند باخبر شوید.

 

برای یادگیری کامل مباحث تحلیل بنیادی سهام،
در دوره مقدماتی و پیشرفته «تحلیل بنیادی سهام» دکتر سعدوندی شرکت کنید.

 

بازگشایی و تغییر دامنه نوسان در برطرف کردن گره معاملاتی بازار بورس

طبق تشخیص ناظر بازار، نمادهایی که شامل دستورالعمل رفع گره معاملاتی می شوند، در جلسه‌ی معاملاتی آتی، ابتدا به صورت حراج ناپیوسته با افزایش دو برابری دامنه نوسان روزانه بازار باز می‌شوند. پس از کشف قیمت، در گام بعدی از طریق حراج پیوسته، نماد در بازه دامنه نوسان روزانه معامله می‌شود. همچنین در راستای تسریع این روند، در روز آتی اطلاع‌ رسانی، حجم مبنا در جلسه معاملاتی حذف می‌گردد. بعد از رفع گره معاملاتی یا اتمام این دوره پیش‌بینی، حجم مبنا دوباره در محاسبه قیمت پایانی سهام لحاظ می‌گردد.

توجه به این نکته ضروریست: اگر در دوره حراج ناپیوسته معامله‌ای صورت نگیرد یـا قیمت کشف شده غیرعادی باشد، معـاملات در دوره حراج ناپیوسته توسط ناظر بازار مورد تایید قرار نمی‌گیرد. به تشخیص ناظر بازار بورس و پـس از اطلاع رسانی در سایت، حراج ناپیوسته دوباره تکرار می‌شود. در نتیجه در صورت عدم کشف قیمت، آخرین قیمـت پایـانی نمـاد، قیمت نهایی در دوره حراج پیوسته لحاظ می‌شود.

حراج ناپیوسته، شرایطی است که در آن، معامله‌ای انجام نمی‌شود و فقط تطبیق قیمت سفارش فروشنده و خریدار انجام می‌گیرد.

رفع گره معاملاتی چه معایبی دارد؟

رفع گره معاملاتی با مشکلاتی نیز همراه است. از مهم‌ترین معایب رفع گره معاملاتی می‌توان به این نکته اشاره کرد:

زمانی که در نمادی صف فروش تشکیل شده، با اعمال قانون رفع گره معاملاتی و باز کردن دامنه نوسان، فشار فروش می‌تواند قیمت سهم را به طرز چشمگیری کاهش دهد. این امر به ضرر سهام‌داران خواهد بود.

 

بیشتر بخوانید:

مهمترین اصطلاحات و مفاهیم بورس